:::
ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 1 :::
ปี 1825 [2368]
-
Mordecai Manuel Noah (มอร์ดีไค มานูเอล
โนอาห์) ชาวอเมริกันเชื้อสายยิว นำเสนอ(ที่ Grand Island นิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา)ให้ชาวยิวจากทั่วโลกร่วมกันจัดตั้งรัฐยิว
ปี 1839 [2382]
-
Sir Moses H. Montefiore (เซอร์ โมเสส มองเตฟิออเร) ชาวยิวอังกฤษ ยื่นข้อเสนอต่อผู้ดูแลอียิปต์ มุหัมมัด
อะลีย์ บาชา ขอเช่าพื้นที่ในดินแดนปาเลสไตน์ 50 ปี เพื่อตั้งนิคมยิว
ปี 1862 [2405]
-
Moses Hess (โมเสส เฮสส์) ชาวยิวเยอรมันเขียนหนังสือ
“โรมและเยรูซาเล็ม” เป็นจุดเริ่มแนวคิดชาตินิยมยิว
ปี 1880 [2423]
-
เกิดกระแสต่อต้านชาวยิว กระตุ้นให้ชาวยุโรปเชื้อสายยิวเริ่มคิดถึง
“ดินแดนแห่งพันธสัญญา” ของพวกตนในปาเลสไตน์
ปี 1881 [2424]
-
นักศึกษาชาวยิวรัสเซียจัดตั้งขบวนการนักศึกษาชื่อ “BILU”
เรียกร้องชาวยิวกลับสู่ปาเลสไตน์ เกิดยิวอพยพกลุ่มแรกสู่ปาเลสไตน์
หลังจากซาร์ อเล็กซานเดอร์ ที่ 2
(The Czar Alexander II) แห่งจักรวรรดิรัสเซียเสียชีวิตจากการลอบปลงพระชนม์ ผลชันสูตรศพมีการกล่าวโทษว่าเป็นฝีมือลอบสังหารของชาวยิว
พร้อมกับกระแสต่อต้านยิวในยุโรปตะวันออก และการลิดรอนและจำกัดจำนวนสิทธิของชาวยิวในการตั้งรกถิ่นฐานในรัสเซีย
(The
Pale of Settlement) เป็นสาเหตุให้เกิดการจัดตั้งขบวนการ
“คนรักไซออน” (Hibbat Zion) และขบวนการ"บิลู" (Bilu)
ขึ้นมา
***
จึงเกิดการอพยพของยิวครั้งแรก(1st
Aliya) ในช่วงปี 1882-1903 ส่วนมากได้อพยพเข้าอเมริกา(ประมาณ 2-3 ล้านคน เนื่องจากโอกาสการเติบโตทางเศรษฐกิจของที่นั่นมีสูง)
อีกประมาณ 25,000 คน ได้อพยพเข้าปาเลสไตน์ (ที่ยังอยู่ภายใต้การปกครองของจักรวรรดิออตโตมาน)
ปี 1882 [2425]
-
Leo Pinsker (ลีโอ พินสเกอร์)
ชาวยิวรัสเซีย เขียนหนังสือ “ปลดปล่อยตนเอง” เรียกร้องชาวยิวปลดปล่อยตนเองและมีรัฐเป็นเอกเทศ จัดตั้งขบวนการ
“คนรักไซออน” เพื่อนำชาวยิวกลับปาเลสไตน์
ปี 1895 [2438]
-
Theodor Herzl (ธีโอดอร์ เฮิร์ซล์)
ชาวยิวออสเตรีย เขียนหนังสือ “รัฐยิว” (The Jewish State) แพร่หลายในยุโรปและสหรัฐอเมริกา
ปี 1896 [2439]
-
David Ben-Gurion (เดวิด เบน-กูเรียน)
ได้อ่านหนังสือ The Jewish State ทำให้เดวิดเป็นไซออนิสต์
หนังสือ The Jewish State ของ ธีโอดอร์ เฮิร์ซล์ มีอิทธิพลมาก ทำให้ยิวชาวยุโรปและอเมริกาหลายคนกลายมาเป็นไซออนิสต์
หนังสือเล่มนี้สร้างคนอย่าง เดวิด เบน-กูเรียน ขึ้นมา (อีกห้าสิบปีต่อมา ได้เป็นหัวหน้าผู้บริหารองค์กรไซออนิสต์โลก
และเป็นนายกรัฐมนตรีคนแรกของอิสราเอล)
ธีโอดอร์ เฮิร์ซล์ ได้เข้าพบสุลต่านอับดุลฮามิดที่ 2
(Sultan Abdulhamid II) ผู้ปกครองจักรวรรดิออตโตมาน
เพื่อเสนอแผนการจัดตั้งรัฐยิวในดินแดนปาเลสไตน์ โดยที่ยังคงให้อยู่ภายใต้การปกครองของออตโตมาน
แลกกับการที่ชาวยิวจะช่วยชำระหนี้ต่างประเทศของทางการออตโตมานให้ แต่ข้อเสนอถูกปฏิเสธไป
สุลต่านอับดุลฮามิดที่ 2 ได้เดินทางต่อไปยังกรุงลอนดอนเพื่อพบกับกลุ่มชาวยิวที่อยู่ภายใต้การดูแลของพันเอก
อัลเบิร์ต โกล์ดสมิด (Albert Goldsmid) จากการพูดคุยครั้งนี้ โปรเจคท์การจัดตั้งรัฐยิวได้รับการสนับสนุนจากโกล์ดสมิดอย่างเต็มที่
จากนั้นชาวยิวในอังกฤษก็เริ่มเข้ามามีบทบาท
ปี 1897 [2440]
-
Theodor Herzl (ธีโอดอร์ เฮิร์ซล์)
เรียกประชุมชาวยิวจากทั่วโลกถกปัญหาชาวยิวและหนทางแก้ปัญหา ณ กรุงบาเซิล สวิตเซอร์แลนด์
ที่ประชุมมีมติก่อตั้งองค์กรไซออนิสต์โลก (World Zionist
Organization) วางเป้าตั้ง “รัฐยิว” ภายใน 50 ปี ส่งผลให้ชาวยิวพากันอพยพเข้ามาอยู่อาศัยในปาเลสไตน์เพิ่มขึ้น
ปี 1903-1917 [2446-2460]
-
ชาวยิวชุดที่ 2 (2nd Aliya) ประมาณ 50,000 คน อพยพเข้าดินแดนปาเลสไตน์ หนึ่งในนั้นมีเดวิด เบน-กูเรียน
ด้วย
จากการอพยพครั้งที่ 2 นี้ เกิดการสถาปนาเมืองเตล อาวีฟ (Tel
Aviv: ปัจจุบันเป็นเมืองเศรษฐกิจที่ใหญ่เป็นอันดับ
2 ของตะวันออกกลาง รองจากดูไบ) ครั้งแรกในแผ่นดินปาเลสไตน์
และเกิดการฟื้นภาษาฮิบรูขึ้นมาใหม่หลังจากภาษาฮิบรูเป็นภาษาที่ตายจากโลกไปแล้วกว่า
2,000
ปี โดย เอลิเอเซอร์ เบน-เยฮูดา (Eliezer
Ben‑Yehuda) ถือว่าเป็นการฟื้นภาษาที่ตายไปแล้วที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในประวัติศาสตร์
ปัจจุบันภาษาฮิบรู (Modern Hebrew) เป็นภาษาที่มีคนพูดประมาณ 5 ล้านคน และเป็นภาษาราชการของประเทศอิสราเอล
